Zelfstandig worden: hoe begin je eraan?

Ik heb in die 3 jaar een heel traject afgelegd om volledig op eigen benen te staan. Ik deel mijn ervaringen en tips voor wie eraan denkt om te starten als zelfstandige.

Denk na over wat je precies wil doen en welke diensten je gaat aanbieden. Ga na of er een markt is voor je idee en hoe het gesteld is met de concurrentie. Bedenk een naam en verifieer of de domeinnaam nog vrij is voor je website. Ik koos voor Text Fairy omdat het een naam is die duidelijk aangeeft wat ik doe. Het speelse kantje zorgt dat mensen de naam onthouden.

Voor ik startte als zelfstandige, wist ik zo goed als niks over het sociaal statuut. Ik ging te rade bij een sociaal secretariaat, waar ik wegwijs werd gemaakt in opstartformaliteiten zoals:

• Schrijf je in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. Zo word je de trotse bezitter van een ondernemingsnummer. Ik deed dit via het sociaal secretariaat.
• Als je btw-plichtig bent – afhankelijk van hoeveel je op jaarbasis verdient – dan vraag je je btw-activering aan. Ik werd btw-plichtig toen ik volledig zelfstandig werd. Mijn boekhouder regelde dit.
• Je betaalt sociale bijdragen op kwartaalbasis. Afhankelijk van hoeveel je verdient, kan dit bedrag oplopen. Hou hier rekening mee zodat je niet voor verrassingen komt te staan.
• Ga na of je vergunningen nodig hebt. Als copywriter hoefde ik me hier gelukkig niet mee bezig te houden.
• Toen ik eraan dacht om van bijberoep naar hoofdberoep te gaan, volgde ik een aantal infosessies. Ik zou tenslotte volledig op eigen benen gaan staan zonder bedrijfswagen, vakantiegeld, ziekteverlof, dertiende maand, ouderschapsverlof,… Ga niet over één nacht ijs. Té lang twijfelen is niet goed maar een voorbereid man/vrouw is er twee (of meer) waard!

Starten in bijberoep geeft je de kans om te proeven van het ondernemerschap. Zo kan je ondervinden of er een markt is voor je idee en of je het écht graag doet. Ik zou het nooit aangedurfd hebben om onmiddellijk voltijds als zelfstandige te starten; zoiets heeft tijd nodig. Als je in bijberoep werkt, check dan met je werkgever of hij akkoord is. Ik heb er altijd open kaart over gespeeld en dat leverde geen enkel probleem op. Integendeel, ik heb extra klanten gekregen doordat mijn toenmalige werkgever mijn diensten aanbeval aan zijn klanten.

Zolang ik in bijberoep werkte, had ik geen boekhouder. Ik liet me bij mijn jaarlijkse belastingaangifte wel adviseren door een bevriende boekhouder. Toen ik startte in hoofdberoep, nam ik een boekhouder onder de arm. Met haar sprak ik onder meer over de ideale vennootschapsvorm. Een boekhouder is mijns inziens onmisbaar als je voltijds als zelfstandige aan de slag gaat. Uiteraard is dit niet gratis maar alle administratieve rompslomp die ik ermee uitspaar – en waar ik geen kaas van gegeten heb – doet zij voor mij. Dat is tijd die ik kan besteden aan hetgeen ik goed in ben, namelijk schrijven.

Zware investeringen hoefde ik als copywriter niet te doen. Ik was dus niet verplicht om een business plan op te stellen maar op aanraden van mijn bank en boekhoudster deed ik het toch. Ik kan het iedereen aanbevelen. Het opstellen van een plan doet je stilstaan bij de kosten die je zal maken en zo krijg je een zicht op het bedrag dat je maandelijks moet verdienen om rond te komen. Ik heb er flink op gezwoegd maar ik ben blij dat ik mijn plan heb. Het geeft me een veilig gevoel te weten waar ik sta en waar ik naartoe ga.

Zelfstandig zijn is boeiend en leuk maar het is hard werken. Toen ik in bijberoep werkte, was ik vrijwel elke weekavond aan de slag en in het weekend een halve tot een ganse dag. Zoiets levert veel voldoening op maar ik heb er heel wat opofferingen voor gemaakt (bv. geen tv, geen avondlijke afspraakjes,…). Een tip: verlies je partner/gezin/vrienden niet uit het oog. Dat is niet makkelijk maar goede afspraken helpen. Let op dat je niet té hard werkt want eens je je eigen limieten overschrijdt, is de terugweg moeilijk. Ik heb geen burnout gehad maar laat ons zeggen dat ik ermee geflirt heb toen ik in bijberoep werkte. Probeer de juiste balans te vinden. Wat voor mij helpt, is praten met andere zelfstandigen en luisteren hoe zij het aanpakken.

In een digitale samenleving als vandaag zijn een website en aanwezigheid op social media een must. Ik heb een website sinds begin 2016, toen ik met het idee begon te spelen om volledig zelfstandig te worden. Sindsdien krijg ik merkelijk meer aanvragen. Je hoeft heus geen superdeluxe site te hebben; een basic webstek is voldoende om gevonden te worden door potentiële opdrachtgevers.