5 tips om beter met stress om te gaan

Gelukkig kan je een aantal dingen doen om stress minder kans te geven om jouw communicatie te hacken.

Stress hijackt ons brein en duwt op de knoppen van ons oerbrein. Hierdoor zijn we overgeleverd aan de snelle reflexen die in dat oerbrein verscholen zitten: vecht of vlucht. Die snelle automatismen brengen je zonder nadenken tot uitspraken waar je na een fractie van een seconde al spijt van hebt. Gouden regel nummer één: vertraag.

Vertragen in communicatie betekent dat je terugplooit op jezelf en voor je het gesprek met de ander voert, eerst eens praat met jezelf. Wat denk je? Wat voel je? Hoe komt dat? En welke communicatie is er nodig om gedachten en gevoelens op één lijn te brengen? Als je al verwikkeld zit in een communicatie, benoem dan jouw nood aan time-out en zet het gesprek op een later moment verder. Als je nog niet in dialoog bent met je gesprekspartner, maar je voelt de behoefte om hem of haar  te vertellen hoe de vork precies in de steel zit, haal dan 10 keer diep adem. Als je hierna nog steeds vindt dat er hier en nu een gesprek nodig is, ga je gang. Je zal echter merken dat de grootste emotie wat kleiner geworden is waardoor de stress kan zakken en er ruimte kan ontstaan voor constructieve communicatie.

Stress zet je emotionele tsunami aan en voor je het beseft, ben je overspoeld door emoties die je blik op gebeurtenissen zodanig kleuren dat je helemaal niet meer weet wat te geloven. Hoe moeilijk het ook is: zoek naar de feiten. Die vind je zelden in je eigen hoofd, maar wel dankzij je zintuigen. In plaats van je te verliezen in de emotie en je communicatie hierdoor te laten hijacken, beschrijf met je innerlijke stem wat je ziet, hoort en voelt. Zo kan je intern bv. benoemen welke kleren iemand aanheeft, welke geluiden je buiten observeert… op die manier focus je op feitelijke waarnemingen en leid je je brein af van de emotionele lading.

Wanneer je de feiten op een rijtje hebt en het tijd wordt om het gesprek aan te gaan, laat je dan niet verleiden tot suggestieve taal die veel ruimte laat voor interpretatie en weinig opties voor een goed gesprek. Benoem de elementen die spelen en bevraag wat nog niet helder is. Engageer je om mindful te luisteren wanneer je gesprekspartner je vragen beantwoordt. Al te vaak steekt stress op dat punt in de communicatie alsnog stokken in de wielen en zorgt het ervoor dat het stemmetje in ons hoofd ons het antwoord op de gestelde vraag al influistert nog voor je gesprekspartner de kans krijgt om te praten.

Wanneer je onder stress staat, is het nog belangrijker dan anders om jezelf de vraag te stellen of het vriendelijk is wat jij wil zeggen. Is het vriendelijk voor jezelf? En is het vriendelijk voor de ander? Indien wel, dan kan je het op tafel gooien. Indien niet, ga dan vooral de analyse aan over “het waarom”. Waarom wil je deze onvriendelijke boodschap communiceren? Wat wil je ermee bereiken? En is er geen andere manier om tot die doelstelling te komen zonder dat er communicatieslachtoffers vallen?

Last but not least en vaak erg moeilijk wanneer we onder stress staan: kies voor stilte en doe er het zwijgen toe. Een uitdrukking als “spreken is zilver, zwijgen is goud” komt heus niet uit de lucht vallen. Door te durven zwijgen in plaats van door te duwen tot kwetsende communicatie kom je zoveel verder. Niet gemakkelijk, maar absoluut de moeite waard.