Een kindje op komst? Dit zijn je rechten als freelancer

Als zelfstandige mama heb je recht op moederschapsrust na de geboorte. Dit vraag je voor de geboorte aan bij het ziekenfonds, meestal via een aanvraagformulier op de website. Geef de voorziene bevallingsdatum door en het aantal weken bevallingsrust dat je wilt opnemen. Je kan kiezen voor voltijdse of halftijdse moederschapsrust. Je kan dit achteraf nog wijzigen, maar geef het dan zeker door aan het ziekenfonds.

Voeg bij je aanvraag een getuigschrift waarop de voorziene bevallingsdatum staat. Na de geboorte bezorg je een kopie van de geboorteakte of een getuigschrift dat de geboorte bevestigt.

Als zelfstandige heb je recht op 12 weken bevallingsverlof (13 bij een meerling). Minimaal 3 weken daarvan moet je verplicht opnemen: 1 week voor de bevallingsdatum en 2 weken erna. Daarnaast heb je recht op 9 weken facultatieve moederschapsrust (10 bij een meerling), waarvan je er 2 mag plannen voor de voorbevallingsrust. Je nabevallingsrust neem je op per 7 dagen in de 36 weken na de verplichte bevallingsrust.

Wil je wat rust nemen met je kindje maar toch je klanten niet te lang in de steek laten? Dan kan je kiezen voor deeltijdse moederschapsrust. Je hebt in dat geval recht op 18 weken bevallingsverlof, terwijl je halftijds aan de slag bent.

Tijdens de periode van je moederschapsrust heb je recht op een uitkering. Het bedrag voor de eerste 4 weken is 830,67€/week, vanaf de vijfde week bedraagt het 759,76€/week. Bij halftijdse moederschapsrust krijg je de helft. Deze uitkering vraag je automatisch aan wanneer je bij het ziekenfonds je moederschapsrust aanvraagt. Opgelet: om in aanmerking te komen, moet je je sociale bijdragen van het tweede en derde kwartaal voor de bevalling betaald hebben.

Net als alle andere kersverse moeders krijg je als zelfstandige een startbedrag voor elk kind. Deze premie is afhankelijk van de regio waar je woont:

• Vlaanderen: 1.190,68€
• Brussel: 1.288,87€ voor je eerste kind; 585,85€ voor volgende kinderen
• Wallonië: 1.288,87€

Gedurende één kwartaal geniet je van een vrijstelling voor het betalen van je sociale bijdragen, terwijl je dezelfde sociale rechten behoudt. Je kan enkel van deze maatregel gebruik maken als je moederschaprust neemt. Je krijgt hierdoor wat extra financiële ademruimte.

Als je een Sociaal Vrij Aanvullend Pensioen hebt afgesloten, geniet je van een mooi extraatje wanneer je een kindje krijgt. Je verzekeraar betaalt namelijk in jouw plaats enkele premies voor je aanvullend pensioen (onder bepaalde voorwaarden).

Elk kind heeft recht op maandelijkse kinderbijslag (‘Groeipakket’ in Vlaanderen). Het bedrag hangt af van de regio waar je woont en van de geboortedatum van je kind. Per kind geboren vanaf 1 januari 2020 bedraagt de maandelijkse kinderbijslag 173,20€ (Vlaanderen), 175,76€ (Brussel) of 181,61€ (Wallonië).

Als pas bevallen mama kan je gebruik maken van 105 gratis dienstencheques voor huishoudelijke hulp (poetsen, wassen, strijken, koken…). Elke cheque komt overeen met een bedrag van 9 euro en is goed voor 1 uur hulp in huis. Om van deze maatregel te kunnen genieten, moet je zelfstandige in hoofdberoep zijn. Als zelfstandige in bijberoep kom je ook in aanmerking, als je minstens dezelfde bijdragen betaalt als een hoofdberoeper.

Als je een kindje adopteert, heb je als freelancer recht op adoptieverlof met een uitkering (6 weken) en een adoptiepremie. Zelfstandigen die voor minstens 6 maanden een pleegkind opvangen, hebben ook recht op maximaal 6 weken pleegouderverlof met uitkering.

Een zelfstandige die vader wordt of mee-ouder van het kind van zijn/haar partner, kan eveneens aanspraak maken op geboorteverlof en een uitkering. Je heb recht op maximaal 20 volledige of 40 halve dagen, op te nemen binnen de 4 maanden na de geboorte. De uitkering bedraagt 96,60€ (volledige dag) of 48,30€ (halve dag). Om in aanmerking te komen, moet je zelfstandige in hoofdberoep zijn en in orde zijn met je sociale bijdragen van de 2 kwartalen voor de geboorte. Je vraagt deze uitkering aan via je sociaal verzekeringsfonds. Neem je maximaal 8 verlofdagen op? Dan heb je recht op een eenmalige vergoeding van 135€, ter compensatie van de aankoop van dienstencheques voor huishoudelijke hulp.

Wil je meer weten over werken als freelancer? Neem een kijkje tussen onze blogs.