Van bijberoep naar hoofdberoep: wanneer is het tijd om te springen?

Wie werkt als zelfstandige in bijberoep, heeft naast dit werk nog een vaste job met een arbeidscontract (minimaal halftijds). Als zelfstandige in hoofdberoep oefen je een beroepsactiviteit uit zonder dat je verbonden bent aan een werkgever met een arbeidscontract. Je bent je eigen baas en hebt enkel deze job. Er zijn 2 grote verschillen tussen bijberoep en hoofdberoep:

Als zelfstandige in hoofdberoep sta je zelf in voor je sociale rechten (bv. pensioen, gewaarborgd inkomen, kinderbijslag) door sociale bijdragen te betalen. Als bijberoeper geniet je van sociale bescherming via je werkgever.

Iedere zelfstandige moet zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds en elk kwartaal (voorlopige) sociale bijdragen betalen. De berekening ligt voor bijberoep en hoofdberoep op 20,5% netto van het belastbaar inkomen. Er is een verschil in de minimumbijdrage voor bijberoep en hoofdberoep:

• Verdien je in bijberoep jaarlijks minder dan 1.815,41 euro netto? Dan betaal je geen sociale bijdragen. Verdien je meer? Dan betaal je minimaal een (voorlopige) bijdrage van 95,88 euro per kwartaal.
• In hoofdberoep betaal je altijd een minimumbijdrage van 862,66 euro per kwartaal om sociale bescherming op te bouwen.
• Als je jaarinkomen in bijberoep hoger is dan 14.042,57 euro, betaal je evenveel sociale bijdragen als iemand die in hoofdberoep werkt.

Zet in overleg met je boekhouder en/of bankier alle cijfers op een rijtje om na te gaan of je plan financieel haalbaar is. Wat is je huidig inkomen (vaste job + bijberoep)? Hoeveel uren per dag moet je in hoofdberoep werken om hetzelfde netto-inkomen (en je huidige levensstandaard) te behouden en is dit aantal uren haalbaar? Welke kosten en uitgaven heb je? Welke extra investeringen komen kijken bij de overstap? Denk aan een wagen of fiets, laptop, kantoor,… Vergeet niet dat je in hoofdberoep niks verdient op dagen dat je vakantie neemt, en dat je ook geen eindejaarspremie of andere extralegale voordelen krijgt.

De zekerheid die je hebt als werknemer in loondienst, geef je niet op voor één klant. Heb je verschillende klanten die regelmatig met je samenwerken, en die tevreden zijn over jouw werk? Weet je hoe en waar je nieuwe klanten kan vinden? Dan kan je misschien zelfstandige in hoofdberoep worden.

Als freelancer is het belangrijk om een netwerk uit te bouwen. Zoek contact met andere ondernemers om ervaringen uit te wisselen, bv. in netwerkverenigingen, professionele online groepen en platformen, een coworking space,… Zorg dat je aanwezig bent op LinkedIn om contacten te leggen met bedrijven en opdrachten te vinden. Kom naar buiten en praat met anderen: ze kunnen je helpen om je business te doen groeien. Als je voelt dat je netwerk stevig genoeg is, kan je overstappen.

Het is mogelijk dat je de eerste maanden tijd nodig hebt om op ‘kruissnelheid’ te komen als hoofdberoeper, en dat je nog niet zoveel verdient als je zou willen. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Leg een ‘noodfonds’ aan waar je bijvoorbeeld drie maanden van kan leven en dat je ruimte geeft als klanten niet meteen betalen. Een partner met een vast inkomen geeft ook gemoedsrust als het wat minder gaat. Allemaal zaken waarover je moet nadenken voor je de switch maakt.

Voor je je contract als werknemer opzegt, moet je enkele zaken in orde brengen. Zorg dat je volledig verzekerd bent bij een ziekenfonds en dat je beschikt over een hospitalisatieverzekering. Denk na over je pensioen. Je sluit best een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen af. Meld je statuutwijziging aan je sociaal verzekeringsfonds. Zo kunnen zij je nieuwe sociale bijdragen berekenen.

Ga niet over één nacht ijs, hoezeer het ook kriebelt om te springen. Fulltime kunnen doen wat je het liefste doet, is natuurlijk fantastisch. Maar wees vooral realistisch en stel het niet te rooskleurig voor. Weet dat je hard zal moeten werken als zelfstandige in hoofdberoep. Denk na over hoe je je dagen gaat indelen, wat je gaat doen met je kinderen (als je die hebt), en hoe je ervoor gaat zorgen dat je voldoende rust kan inbouwen om je batterijen op te laden.

Ready? Go for it!